Jod to pierwiastek, jaki pełni istotne role w organizmie. Zarówno nadmiar, jak również deficyt jodu jest niebezpieczny dla zdrowia.
Co to jest jod?
Jod to pierwiastek syntetyczny należący do 17 grupy układu okresowego, więc fluorowców, gdzie znajdują się także fluor, brom, chlor, astat oraz tennessine. Najistotniejsze cechy fizykochemiczne jodu to: niemetal, jaki w temperaturze pokojowej ma formę stałej, świetlistej substancji kryształowej, o niebiesko-czarnym odcieniu, jaka po nagrzaniu zapewnia purpurowe opary oraz drażniącą woń, niedostatecznie rozpuszcza się w wodzie, za to dobrze w hydrologicznym płynie jodku potasu (roztwór Lugola).
Jod – właściwości
Niemal 80% tego pierwiastka znajduje się w tarczycy, reszta zatrzymuje się w jajnikach, kościach oraz krwi. Jod a tarczyca – współzależności pomiędzy nimi są ogromne. Pierwiastek wspiera produkcję hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Te hormony tarczycy oddziałują na pracę układu nerwowego, mięśniowego oraz układu krążenia.
Jod – symptomy oraz efekty deficytu
Długie deficyty tego pierwiastka doprowadzają do niedoczynności tarczycy, powiększenia gruczołu tarczowego oraz powstawania wola. U dzieci niedoczynność tarczycy jest podstawą spowolnienia rozwoju fizycznego oraz emocjonalnego, co w pierwszym stadium okazuje się np. gorszym zapamiętywaniem. Deficyty jodu u pań ciężarnych doprowadzają do trwałego zniszczenia mózgu u zarodka oraz maluchów. Są także przyczyną schorzeń płodności u pań (poronienia, przedwczesny poród) oraz podwyższonej śmiertelności dzieci.
Artykuły bogate w jod
Podstawowym źródłem jodu są skały bogate w tenże pierwiastek, jakie w efekcie mechanizmu wietrzenia uwalniają go do mórz i oceanów. Z tego względu zarówno w wodzie morskiej, jak również w artykułach pochodzenia morskiego oraz oceanicznego, takich jak glony, skorupiaki lub ryby, odnajdziemy ogromną ilość jodu. Podstawowym źródłem jodu dla ludzi jest jedzenie, szczególnie nadmienione artykuły pochodzenia morskiego, i też nabiał oraz jajka. Tylko 10% zapotrzebowania na tenże pierwiastek pokrywa woda pitna. Naturalnym najcenniejszym źródłem jodu są glony morskie. Do głównych źródeł jodu w Polsce kwalifikujemy z kolei mleko, artykuły mleczne i jajka oraz ryby morskie. Jajka przedstawiają zdolność łatwego przechowywania jodu.
Jod w jedzeniu
Średnia zawartość pierwiastka w jaju sięga ok. 21 μg. Podawanie nioskom jodu podnosi jego koncentrację w jaju. Należałoby pamiętać, że zawartość w białku jest 18−krotnie mniejsza aniżeli w żółtku. Mięso jako centrum jodu niestety nie spełnia własnej pracy. Zawartość jodu w rozmaitych rodzajach mięs jest podzielona, lecz porównując je ze standardowymi wysokojodowymi artykułami (ryby, jajka, mleko) koncentracja jodu w mięsie jest niska. Jod należy do pierwiastków śladowych, jakie w organizmach żywych występują w małej ilości. Mimo tego jod jest potrzebny dla dobrego działania organizmu. Jego deficyt wiąże się z dużymi niekorzystnymi konsekwencjami leczniczymi. Więc ważne jest zadbanie o to, żeby w naszej normalnej diecie znalazły się artykuły bogate w jod, takie jak ryby morskie, jajka lub sól wzbogacona w tenże pierwiastek.