Zarówno wapń, jak też fosfor stanowią podstawowy budulec organizmu. Właściwości wapnia, są szeroko znane. Jednak wapń nie odpowiada tylko za zdrowie naszych kości, a jego przyswajalność, jest uwarunkowana konkretnymi czynnikami. Z kolei fosfor, choć jest pierwiastkiem koniecznym do funkcjonowania, często spożywany jest w nadmiarze. Jakie jeszcze funkcje pełnią wapń i fosfor w organizmie? Jakie są skutki ich nadmiaru lub niedoboru?
Wapń – jak dbać o zdrowie kości?
Wapń to niezwykle ważny pierwiastek. Nie tylko wspomaga zdrowie kości i tkanki mięśniowej, ale również wspiera układ nerwowy i krwionośny. Choć 99 % wapnia, zlokalizowane jest w zębach, pozostała część jest składnikiem każdej z komórek organizmu. Niedobór wapnia, może prowadzić do osteoporozy i krzywizn kości. Objawia się również obniżeniem nastroju oraz trudnościami w zasypianiu i wystąpieniem stanów lękowych. Ponieważ pierwiastek ten, wspiera także zdrowie układu mięśniowego i krwionośnego, skutki niedoboru to również skurcze, mrowienie kończyn, obniżone tętno, bóle stawów oraz krwotoki i utrudniona krzepliwość krwi. Nadmiar tego pierwiastka, objawia się przede wszystkim brakiem apetytu, nudnościami, a w dużym przedziale czasowym prowadzi do tworzenia się kamieni nerkowych.
Wapń, trudno jest jednak przedawkować, w postaci pożywienia. Choć jest składnikiem wielu pokarmów, jego przyswajanie uzależnione jest od poziomu witaminy D w organizmie. Witaminę D, najlepiej uzupełnić poprzez wystawienie skóry na działanie promieni słonecznych. W okresie zimowym, można w tym celu spożywać tran. W jakich składnikach pokarmowych, odnajdziemy wapń? To przede wszystkim produkty mleczne, orzechy, ryby ze sprawdzonych źródeł i żółtka jaj.
Fosfor – pierwiastek szeroko dostępny
Fosfor, występuje w każdej komórce ludzkiego organizmu. Podobnie jak wapń, wspomaga mineralizację kości i wspiera układ nerwowy – ale również, wykazuje silny wpływ na procesy metabolizmu, utrzymanie równowagi zasadowo – kwasowej i budowanie łańcucha DNA. 85 % tego pierwiastka, zlokalizowane jest w tkance kostnej. Pozostała część, odpowiada za poprawne funkcjonowanie całego organizmu.
Fosfor znajdziemy w wielu, spożywanych codziennie produktach: chlebie pełnoziarnistym, orzechach, mięsie i rybach. Ponadto, do dużej liczby produktów, dodawane są fosforany, co dodatkowo zwiększa ilość fosforu w diecie. To pierwiastek stosunkowo łatwo przyswajalny, dlatego warto uważać, aby nie dostarczyć go w nadmiarze.
Niedobór fosforu
Niedobór fosforu, dotyczy głównie osób niedożywionych lub borykających się z zaburzeniami wchłaniania składników odżywczych. Kiedy jednak dojdzie do niedoboru, skutki są bardzo dotkliwe: zaburzenia neurologiczne, nudności, osłabienie układu kostnego i mięśni, problemy z oddychaniem, bóle mięśni i kości. Z kolei nadmiar fosforu, prowadzi do zaburzeń wchłaniania pozostałych składników mineralnych i istotnych pierwiastków – również wapnia. Aby fosfor wspierał poprawne działanie wapnia, jego ilość w organizmie musi być optymalna. Skutkiem nadmiaru, jest na przykład zwapnienie (powstanie złogów soli wapnia, w tkance kostnej) i porowatość tkanki kostnej. Objawem są także nudności i problemy gastryczne. Według niektórych badań, nadmiar fosforu, prowadzić może także do problemów natury psychicznej (schizofrenia), nadpobudliwości i autyzmu.
Fosfor i wapń to z pewnością jedne z najistotniejszych pierwiastków budujących zdrowy, ludzki organizm. Warto przy tym pamiętać, o zachowaniu harmonii i bezpiecznych granic. O ile w przypadku wapnia, możliwość przedawkowania jest wątpliwa (istnieje taka możliwość, jeśli spożywamy wapń w postaci suplementów), nadmiar fosforu w diecie, może stanowić zagrożenie.